Geld witwassen is een wereldwijd probleem. Zwart geld dat verdiend wordt met fraude, drugshandel en andere illegale activiteiten wordt vaak witgewassen door gebruik te maken van brievenbusfirma’s en ingewikkelde
bedrijfsstructuren. Ook grote bedrijven die de belastingdienst om de tuin willen leiden, maken graag gebruik van complexe structuren om zich achter te verschuilen. Hierdoor is niet altijd duidelijk wie de uiteindelijke belanghebbende is.
De Wwft (Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme) verplicht veel organisaties een cliëntenonderzoek uit te voeren waarbij de identiteit van hun klanten en de uiteindelijke belanghebbenden (UBO) vastgesteld moeten worden. In het kader hiervan heeft het Europees Parlement op 20 mei 2015 het voorstel voor de vierde anti-witwasrichtlijn aangenomen. Een belangrijk onderdeel in de richtlijn is de invoering van een UBO-register.
Wat is UBO?
De afkorting staat voor ‘Ultimate Beneficial Owner’, oftewel de uiteindelijke
belanghebbende. Kort samengevat is de uiteindelijke belanghebbende de natuurlijke
persoon die:
- Een belang heeft van minstens 25% in het
kapitaal van de rechtspersoon, of
- Minstens 25% van de stemrechten kan uitoefenen
in een algemene vergadering, of
- Begunstigde is van minstens 25% van het vermogen
van de rechtspersoon.
UBO register
De nieuwe richtlijn verplicht iedere lidstaat een UBO-register in te
stellen. Nederland heeft twee jaar de tijd om de richtlijn in haar nationale wetgeving te implementeren. Het UBO-register zal naar verwachting op zijn vroegst in 2017 in werking treden.
In het register moeten ten minste de volgende gegevens van de UBO
opgenomen worden:
- naam;
- geboortedatum;
- nationaliteit;
- woonland;
- aard en omvang van het belang.
Wie krijgt toegang tot
het register?
Het UBO-register is in principe geen openbaar register, zoals het
handelsregister of het kadaster. Het wordt toegankelijk voor:
- De bevoegde autoriteiten en financiële
inlichtingeneenheden van de EU;
- Partijen die de identiteit van hun cliënten
moeten controleren (bv. banken, verzekeraars, notarissen en advocaten).
Andere belangstellenden kunnen ook toegang krijgen tot het
UBO-register als zij een aantoonbaar gerechtvaardigd belang hebben. Hiervan is
sprake als het belang verband houdt met (het blootleggen van) het soort
activiteiten dat de richtlijn wil tegengaan, zoals het witwassen van geld, het
financieren van terrorisme en daarmee verband houdende delicten, zoals
corruptie, fiscale misdrijven en fraude.
Gevolgen
Verzekeraars mogen geen verzekeringsdekking bieden die in strijd is met geldende wet- of regelgeving. In het
kader van de Sanctieregelgeving ter bestrijding van terrorisme dienen
verzekeraars te checken of een bedrijf, diens bestuurders, gevolmachtigden en
diens uiteindelijke belanghebbende (UBO), voorkomen op de Sanctielijsten van
Nederland en/of de EU. Als een verzekeraar de uiteindelijke belanghebbende en/of bestuursleden van een entiteit niet kan identificeren zal
verzekeraar ons, als verzekeringsmakelaar, verzoeken de klanteninformatie te
verzamelen. Hiervoor hebben wij een uniform UBO-verklaringsformulier ontwikkeld. Dit om te voorkomen dat er meerdere formulieren van verschillende verzekeraars moeten worden ingevuld. De ingevulde gegevens worden door verzekeraars gecheckt. Dit dient te worden gedaan voor het aangaan van de
verzekering, maar kan ook gedurende de verdere looptijd van de verzekering. Mocht blijken dat één van
bovengenoemde personen op de Sanctielijst vermeld staat, dan mag de verzekeraar
geen uitkeringen verrichten en zal dit reden zijn om de verzekering niet te accepteren,
dan wel te beëindigen.
Wat doet de
verzekeraar vervolgens met deze gegevens?
Verzekeraars gebruiken deze gegevens om in het licht van de
sanctievoorschriften haar relaties te screenen alvorens een bepaald risico van
de klant te verzekeren. Deze gegevens worden uitsluitend ten behoeve van de
customer due diligence procedure centraal verzameld en opgeslagen op de centrale
systemen van verzekeraars overeenkomstig de Nederlandse Wet bescherming
persoonsgegevens.